ในการดำเนินธุรกิจของผู้ประกอบการแต่ละคน แรงบันดาลใจในการเริ่มต้นมักแตกต่างกันไป แต่เป้าหมายที่เหมือนกันคือรายได้และกำไรที่หล่อเลี้ยงให้ธุรกิจเดินหน้าต่อไป อเล็กซ์ หันสักดา หนุ่มอเมริกันเชื้อสายลาว เจ้าของธุรกิจร้านอาหาร “แซ่บแซ่บ” ในเมืองมิลวอกี้ รัฐวิสคอนซินเองก็เป็นหนึ่งในนั้น เพียงแต่เส้นทางสู่ธุรกิจร้านอาหารของเขาอาจมีคอนเซปต์ที่แตกต่างออกไป
จากร้านอาหาร pop-up ที่จัดขึ้นเฉพาะกิจตามอีเวนต์ซึ่งได้รับความนิยมอย่างมาก ลูกค้าจองคิวเต็มตลอดก็ขยับขยายเป็นร้านอาหารที่เน้นให้ความรู้เกี่ยวกับผู้อพยพ และสงครามผ่านวัฒนธรรมอาหารสไตล์เอเชียอาคเนย์ลาว ไทย เวียดนาม ไม่ว่าจะเป็นเนื้อย่างจิ้มแจ่ว ลาบ ข้าวเหนียว ส้มตำ ไส้อั่วลาว เฝอ แซนด์วิชเวียดนาม และอื่น ๆ แถมยังจัดกิจกรรมระดมทุนมอบให้องค์กรทหารผ่านศึกของรัฐอยู่เสมอ
สิ่งที่ทำให้อเล็กซ์ ชายหนุ่มวัยต้น 40 ผูกพันกับทหารผ่านศึกจนนำไปสู่การเปิดร้านอาหารมาจากปูมหลังครอบครัวของเขานั่นเอง ย้อนกลับไปช่วงหลังสงครามเวียดนามสิ้นสุด พ่อและแม่อเล็กซ์ได้อพยพออกจากลาวและมาพักที่ค่ายผู้ลี้ภัยในไทยเป็นเวลา 2 ปีเพื่อรอถูกส่งต่อไปยังประเทศที่สาม อเล็กซ์เกิดในค่ายผู้ลี้ภัยในไทยนี่เอง กระทั่งปี 1982 อเล็กซ์มีอายุ 3 ขวบ ครอบครัวของเขาก็ได้เดินทางไปปักหลักที่เมืองเบอร์ลิงตัน รัฐวิสคอนซิน สหรัฐอเมริกา
จากนั้นได้ย้ายมายังมิลวอกี้ เมืองใหญ่สุดของวิสคอนซิน อเล็กซ์เติบโตมากับกิจกรรมช่วยสมาชิกครอบครัวทำอาหาร โดยแม่ของเขาหารายได้อีกทางจากการทำปอเปี๊ยะทอดสูตรครอบครัวขายให้กับผู้คนละแวกบ้าน กระทั่งปี 2010 มิลวอกี้จัดงานเทศกาลอาหารเอเชีย มีการแข่งขันทำปอเปี๊ยะทอดเป็นครั้งแรก อเล็กซ์ได้สมัครเป็นผู้แข่งขันด้วยโดยใช้สูตรที่แม่ให้มา ผลปรากฏว่าเขาคว้ารางวัลชนะเลิศมาครอง จุดประกายให้ครอบครัวอเล็กซ์คิดเผยแพร่อาหารเอเชียสไตล์ครอบครัวลาวให้มากกว่านี้
อเล็กซ์จึงสมัครทำงานที่ร้าน Hometown Sausage Kitchen และได้มีโอกาสได้ทำงานกับจอห์น ฮูดอค ผู้เป็นทั้งเชฟและเจ้าของร้าน Hometown Sausage Kitchen หลังสั่งสมประสบการณ์นานหลายปี อเล็กซ์ได้เปิดบริษัท “แซ่บแซ่บ” ในปี 2015 เพื่อเริ่มต้นธุรกิจค้าปลีกผลิตและจำหน่ายอาหารแปรรูป ได้แก่ เนื้อแท่งรมควันที่หมักและปรุงรสด้วยกระเทียม กุยช่าย ใบมะกรูดและพริก bhut jalokia หรือพริกปีศาจที่เผ็ดสุดในโลก ปอเปี๊ยะสูตรคุณแม่ใช้ชื่อแบรนด์ Mamma’s Eggrolls และไส้อั่วลาวโดยส่งขายตามร้านโกรเซอรี่ต่าง ๆ และมีร้านอาหารบางแห่งรับไปขายด้วย รวมถึงซ้อส 2 ชนิด ได้แก่น้ำจิ้มเปรี้ยวหวาน และซ้อสสำหรับหมักบาบีคิวสไตล์ลาว
หลังธุรกิจอาหารแปรรูปอยู่ตัว อเล็กซ์ผู้ฝักใฝ่กับเป้าหมายการเผยแพร่วัฒนธรรมอาหารลาวและเอเชีย และการแบ่งปันข้อมูลเกี่ยวกับสงครามและผู้อพยพจึงเกิดความคิดจัดอีเวนต์เพื่อปรุงอาหารขาย งานแรกใช้ชื่อว่า “Pho on the Farm” จัดร่วมกับฟาร์มยัปปี้ฮิลล์ อาหารที่เสิร์ฟมีเฝอเวียดนาม ปอเปี๊ยะทอด ข้าวผัด และอื่น ๆ แต่เมนูยอดฮิตเห็นจะเป็นเนื้อย่างจิ้มแจ่วมะเขือเสิร์ฟพร้อมข้าวเหนียว รวมถึงซี่โครงย่าง ไก่ย่าง และสเต็กแบบเอเชีย
ผลตอบรับเรียกได้ว่าเหนือความคาดหมาย ลูกค้าที่มารับประทานก็หลากหลายเชื้อชาติ อเล็กซ์และทางฟาร์มจึงกำหนดจัดงานครั้งต่อไปทุกวันเสาร์สุดท้ายของเดือนซึ่งคิวจองเต็มอย่างรวดเร็ว ลูกค้าบางคนจองคิวล่วงหน้านานหลายเดือนก็มี จากร้านอาหาร Pop-up ที่แม้จะจัดแบบเฉพาะกิจแต่อาหารทุกจานทุกเมนูนั้นเรียกได้ว่าปรุงด้วยใจ เสิร์ฟด้วยรักเนื่องจากเป็นสูตรอาหารที่อเล็กซ์เรียนรู้มาจากคุณแม่ของเขา
อเล็กซ์สังเกตว่าอาหารจากรสมือของเขาไม่เพียงถูกปากลูกค้า แต่ยังเป็นจุดเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างมิตรสหายและผู้คนในพื้นที่จำให้เกิดเป็นชุมชนขึ้นมา เขามองว่าอาหารเป็นเครื่องมือที่ทรงอิทธิพลในการสื่อสาร และเป็นจุดเริ่มต้นที่นำไปสู่การพูดคุยเรื่องต่าง ๆ ทำให้เขาต้องการแบ่งปันประสบการณ์การเป็นผู้อพยพ เรื่องราวของทหารที่ต่อสู้ในสงคราม และผลกระทบจากสงคราม
ผู้ที่เป็นแรงบันดาลใจให้อเล็กซ์ต้องการพูดถึงประเด็นนี้คือทองสิง หันสักดา บิดาของเขาซึ่งเป็นอดีตทหารในกองทัพลาวและเคยช่วยเหลือฝ่ายอเมริกันต่อสู้ในสงครามเวียดนาม ตอนที่พาครอบครัวอพยพมาอยู่อเมริกา พ่อของเขาต้องอดทนต่อการปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมใหม่ และภาวะเครียดหลังผ่านเหตุการณ์ร้ายแรงในสงคราม หรือ PTSD ทำให้เขาเดินสายเปิดร้านอาหาร pop-up ไปทั่วรัฐวิสคอนซินเพื่อหารายได้ให้องค์กรทหารผ่านศึกของรัฐ และให้ความช่วยเหลือผู้อพยพที่เดินทางมาถึงอเมริกาใหม่ ๆ
หลังจากเปิดร้านอาหารแบบชั่วคราวมาระยะหนึ่ง อเล็กซ์ก็ได้ฤกษ์เปิดร้านอาหารถาวรโดยเลือกทำเลที่เมืองเมาท์เพลซันต์เนื่องจากเป็นชุมชนที่มีความหลากหลาย มีประวัติศาสตร์ด้านอาหารและวัฒนธรรมที่เก่าแก่ ในวันเปิดร้านวันแรก ปรากฏว่ามีลูกค้าเก่าที่ทราบข่าวตามมาอุดหนุนด้วยความยินดี
จากร้านอาหาร อเล็กซ์ได้ต่อยอดธุรกิจไปยังเครื่องดื่มโดยร่วมกับบริษัทโลว์เดลี่ในเมืองเบอร์ลิงตันเปิดตัว Thum Phuk เบียร์หมักจากข้าวเหนียว โดยมีบริการตามร้านอาหารทั่วรัฐ ด้วยเชื่อในการคืนกำไรให้สังคม อเล็กซ์จึงบริจาค 5 เปอร์เซนต์ของรายได้จากเบียร์ข้าวเหนียวให้องค์กร We Help War Victims เพื่อช่วยช่วยเหลือเหยื่อสงคราม
จากสูตรอาหารที่แม่ให้ต่อยอดไปยังธุรกิจแปรรูปอาหาร และเริ่มชิมลางตลาดด้วยร้านอาหารแบบ pop-up เมื่อกระแสตอบรับดีจึงเปิดเป็นร้านถาวร ในการดำเนินธุรกิจ บางครั้งไม่จำเป็นต้องรีบร้อนให้โตไว แม้จะเนิบช้าแต่ก็เป็นไปด้วยความมั่นใจ และที่สำคัญมีจุดยืนเพื่อสังคม นี่อาจจะเป็นสูตรสำเร็จเล็ก ๆ ของแซ่บแซ่บ ร้านอาหารยอดนิยมของชาวรัฐวิสคอนซิน
TEXT: วิมาลี วิวัฒนกุลพาณิชย์
ข้อมูล
www.retailnews.asia/sap-sap-products-dinners-highlight-lao-cuisine/
www.tmj4.com/news/local-news/racines-sapsap-offering-popular-blend-of-laos-and-thailand-food
https://upnorthnewswi.com/2021/12/03/meet-sapsap-a-racine-area-laotian-restaurant-with-a-cause
www.smethailandclub.com
ศูนย์รวมข้อมูลธุรกิจเอสเอ็มอี
