“ขอบคุณที่ช่วยทำความฝันของฉันให้เป็นจริง ได้เห็นก็มีความสุขแล้ว”
ประโยคนี้ของชาวต่างชาติท่านหนึ่งที่ไม่เคยรู้จักกันมาก่อน กลายเป็นความทรงจำที่ลืมไม่ได้ของคนปั้น BOOKTREE LIBRARY ให้เป็นผลิตผลของความฝันที่ถูกอ้างถึง ผมยังจำแววตาแห่งความสุขของ เม - เมทินี เพชรจู ตอนบอกเล่าเหตุการณ์นี้ให้ฟังได้แม่นยำ
จากอนุสาวรีย์ท้าวเทพกระษัตรีท้าวศรีสุนทรไปทางป่าคลอกประมาณ 8 กิโลเมตร หากสังเกตจะเห็นป้ายไม้ แขวนบนคานติดหลังคาจากห้องสมุดบุ๊คทรี BOOKTREE LIBRARY สถานที่ที่เมตั้งใจให้เป็นห้องสมุดที่ก้าวพ้นข้อจำกัดของห้องสมุดสาธารณะธรรมดาทั่วไปที่เราคุ้นเคยกับการบริการ ข้อกำหนด การออกแบบ และบรรยากาศที่เป็นแบบราชการเกินไป จนบางครั้งไม่ได้ทำให้เรารู้สึกผ่อนคลาย
ผมเดินเข้าไปหยุดอยู่ที่หน้าร้าน รูปลักษณ์ภายนอกดูเป็นร้านกาแฟมากกว่าจะเป็นห้องสมุด พื้นไม้ยกสูง ทุกพื้นที่เต็มไปด้วยชั้นไม้วางหนังสือสูงกว่าศรีษะ บางมุมมีเปลแขวนไว้ให้นอนเล่นอ่านหนังสือได้ ที่แปลกไปจากห้องสมุดอื่นๆ คือ บรรยากาศดี โปร่ง โล่ง ไม่แออัด ทำให้ผมรู้สึกเหมือนอยู่ร้านกาแฟมากกว่าอยู่ห้องสมุด
เมเล่าความเป็นมาของ BOOKTREE ว่าเดิมทีเธอรับราชการอยู่ที่ตะกั่วป่า หลังจากลาออกเลยอยากจะทำอะไรที่เป็นของตัวเอง จนมาได้ไอเดียจากหนังสือเก่าที่ได้รับบริจาคจากนักท่องเที่ยว จึงเปิดเป็นร้านหนังสือขึ้นมา ประกอบกับพี่ชายเป็นคนชอบอ่านหนังสือด้วยจึงมีสะสมไว้จำนวนหนึ่ง และมีบางส่วนที่เพื่อนๆ ช่วยกันบริจาคให้เมื่อรู้ว่าเธอจะทำห้องสมุด จากตะกั่วป่าต่อมาภายหลังจึงเปิดเพิ่มขึ้นอีกสาขาที่ภูเก็ตด้วย
เมเล่าความเป็นมาของ BOOKTREE ว่าตอนแรกเปิดเป็นร้านหนังสือที่ตะกั่วป่า จังหวัดพังงาก่อน เพราะตนเองทำงานรับราชการอยู่ที่นั่น หลังจากลาออกกลับมาอยู่บ้านที่ภูเก็ต มีที่ดินว่างอยู่จึงคิดอยากทำประโยชน์ และทำอะไรที่เป็นของตัวเอง โดยมีหนังสือเก่าที่ได้รับบริจาคจากนักท่องเที่ยวไว้ก่อนแล้ว และพี่ชายเป็นคนชอบอ่านหนังสือ มีสะสมไว้จำนวนหนึ่ง จึงเปิดเป็นห้องสมุดขึ้นมา และบางส่วนจากเพื่อนๆ ช่วยกันบริจาคให้เมื่อรู้ว่าเธอจะทำห้องสมุด
เมใช้ทุนส่วนตัวและออกแบบเองเกือบทั้งหมด มีญาติที่เป็นสถาปนิกช่วยดูแบบให้ โดยพยายามปรับเปลี่ยนอยู่ตลอดเวลา เพื่อให้ได้รับประโยชน์และสะดวกกับคนใช้สอยให้มากที่สุด นอกจากชั้นหนังสือมุมสุดด้านหนึ่งของร้านยังมีโต๊ะปิงปองไว้ให้เล่นแก้เบื่อด้วย เธอบอกว่าโต๊ะปิงปองเป็นสัญลักษณ์อย่างหนึ่งคู่กับหนังสือ โดยมีตั้งไว้ทั้งที่ตะกั่วป่าและที่ภูเก็ตด้วย เพราะตัวเองเคยเป็นนักปิงปองมาก่อน เลยมีความรักกับกีฬาชนิดนี้ จึงอยากแบ่งปันให้คนที่มาใช้ห้องสมุดได้เล่น โดยเฉพาะเด็กๆ ที่หาเล่นไม่ง่ายในพื้นที่แถบนี้
ผมเห็นความตั้งใจจริงที่ไม่ได้หวังผลกำไรอะไรกับห้องสมุด เธอย้ำหนักแน่นว่าอยากสนับสนุนแนวความคิดเรื่องการแบ่งปันความรู้ให้กันและกัน เพิ่มโอกาสให้สังคมที่ด้อยกว่า แต่ก็ต้องมีแหล่งรายได้หล่อเลี้ยงห้องสมุดด้วย ร้านกาแฟและชั้นหนังสือสำหรับขายจึงถูกทำเพิ่มเติมขึ้นมา โดยมีหลานคอยช่วยจัดการอยู่ เพื่อไว้สนับสนุนในส่วนของคนดูแล ค่าใช้จ่ายในการซ่อมแซม ตลอดถึงการบำรุงรักษาทั้งตัวอาคารและหนังสือ ยิ่งสภาพอากาศในภาคใต้ไม่ได้เอื้อในการเก็บรักษาหนังสือไว้นอกห้องแอร์ จึงทำให้ต้องมีการซ่อมแซมมากกว่าปกติ
สำหรับหนังสือที่ชำรุด เสียหาย เธอได้เรียนวิธีการซ่อมหนังสือไว้รับมือในระยะยาว เพื่อเป็นการประหยัดต้นทุนและวางแผนติดตั้งแผงโซล่าเซลล์เพื่อการประหยัดพลังงานไฟฟ้าอีกด้วย
ตลอดเวลาที่เราได้พูดคุยกัน ไม่มีคำพูดใดที่สื่อถึงความไม่รักห้องสมุดแห่งนี้เลย ผมถามว่าเคยมีห้วงอารมณ์ที่รู้สึกท้อแท้ไหม เธอตอบด้วยความมั่นใจและน้ำเสียงหนักแน่นว่า ไม่เคยมีและพร้อมที่จะทำไปเรื่อยๆ ค่อยๆ เติม ค่อยๆ แต่งทีละนิดละหน่อยตามงบประมาณที่มี เพื่อให้ที่นี่สามารถเติบโตและกลายเป็นชุมชนแห่งความรู้ต่อไป อีกอย่างหนึ่งที่สนับสนุนความตั้งใจอย่างเห็นได้ชัดที่สุด คือ การให้คนทั่วไปยืมหนังสือในห้องสมุดโดยไม่ต้องมีค่าใช้จ่ายใดๆ แค่บันทึกชื่อ เบอร์โทรศัพท์ ไว้ในสมุดยืมคืนแค่นั้น
ผมชอบเมที่ให้โอกาสได้นั่งคุยด้วย ก่อนที่จะแยกย้ายกลับเข้าห้องทำงานไปอย่างเงียบๆ เธอพาผมเดินดูหนังสือในหมวดหมู่ต่างๆ ที่ถูกแบ่งแค่คร่าวๆ ไว้อย่างหยาบๆ ตามเวลาที่จำกัด แค่ชั้นหนังสือภาษาต่างประเทศ ชั้นหนังสือ How to หนังสือกฎหมาย เรื่องสั้น นิตยสาร และที่โดดเด่นคือหนังสือสำหรับเด็กที่เธอเน้นนักเน้นหนาว่าสำคัญ และฝากบอกว่าหากใครต้องการบริจาคหนังสือ BOOKTREE จะรู้สึกยินดีมากรับได้ทุกประเภท
ผมค่อยๆ เปิดอ่านสมุดบันทึกของคนบริจาคหนังสือทีละหน้าๆ อย่างน้อยยังมีคนจำนวนหนึ่งที่เต็มใจและเห็นความสำคัญ ช่วยต่อเติมความฝันให้เจ้าของห้องสมุด ยิ่งกระแสโลกที่กำลังจะเปลี่ยนไป สังคมคนอ่านหนังสือเหมือนยิ่งจะลดลง ถึงจะว่ากันว่า คนไทยอ่านหนังสือวันหนึ่งไม่เกิน 8 บรรทัด แต่ผมยังเอาใจช่วย Booktree Library & Cafe ให้ดำรงอยู่และเติบโตเป็นชุมชนอย่างที่คนสร้างคาดหวัง
ข้อมูลติดต่อ
โทร. 081 539 3900
www.facebook.com/BooktreeLibraryandCafe
www.smethailandclub.com
ศูนย์รวมข้อมูลธุรกิจเอสเอ็มอี
