Text: Neung Cch.
ธุรกิจ SME ไทยจำนวนไม่น้อย กำลังติดอยู่ใน "วังวน" แบบไม่รู้ตัว ไม่ล้ม แต่ก็ไม่โต เหนื่อยทุกวัน วิ่งวนอยู่กับปัญหาเดิมๆ รายได้พออยู่ได้ แต่ไม่พอจะขยับไปสู่ระดับที่ฝันไว้
จากธุรกิจขนาดเล็ก (S) จะไปถึงขนาดกลาง (M) หรือใหญ่ (L) ดูเหมือนเรื่องไกลเกินเอื้อม
แม้จะมีคน มีสินค้า มีรายได้ แต่ทำไมมันไม่ “ขยับ” ไปไหนสักที? คำตอบอาจไม่ได้อยู่ที่ "การตลาด" หรือ "ทุน" แต่ซ่อนอยู่ในสิ่งที่เรียกว่า Business Growth Cycle วงจรชีวิตของธุรกิจ ที่จะช่วยให้คุณรู้ว่า
“ตอนนี้ธุรกิจเราอยู่ตรงไหน?”
และ
“ต้องปรับอะไร ถ้าอยากโตจริง”
พงศธร ธนบดีภัทร CEO แห่ง XPONENTIAL ENTERPRISE และประธาน Eddu Group Int. เปิดเผยโมเดล 6 ขั้นของการเติบโตธุรกิจ จากเวที CTC 2025 เพื่อให้ผู้ประกอบการมองเห็น "ตำแหน่งธุรกิจตัวเอง" และรู้ว่า “ต้องเปลี่ยนอะไร” ถ้าอยากไปต่อ
Stage 1: Self (ตัวคนเดียว)
ช่วงเริ่มต้นที่เจ้าของคือทุกอย่าง — คิดเอง ทำเอง ขายเอง
ทุกธุรกิจล้วนเริ่มจาก “ตัวเรา” เจ้าของต้องแบกทุกอย่างไว้คนเดียว และแม้จะเป็นช่วงที่สนุก แต่ก็อันตราย เพราะถ้าเจ้าของล้ม = ธุรกิจล้ม นี่คือด่านที่หลายคนไม่รู้ตัวว่า “ธุรกิจยังไม่โต เพราะธุรกิจผูกติดกับตัวคุณล้วนๆ ’”ถ้าคุณหยุด ทุกอย่างก็หยุด =
Stage 2: Friends/Family (เพื่อน-ครอบครัว)
เป็นช่วงที่ธุรกิจเริ่มเติบโต ไม่สามารถทำเองคนเดียวได้ ต้องขอแรงจากคนใกล้ตัว ไม่ว่าจะเป็น เพื่อนหรือญาติมาช่วยงาน ซึ่งช่วยแบ่งเบาได้ในระยะสั้น แต่สิ่งที่ตามมาคือความคาดหวังไม่เท่ากัน บางคนหวังผลตอบแทน แต่ไม่ลงแรง ถ้าไม่มีระบบหรือความชัดเจน ความสัมพันธ์มักพังพร้อมกับธุรกิจ
Stage 3: Friends/Family/Assistance
เริ่มจ้างพนักงาน แต่ยังใช้ mindset แบบ “ช่วยงานกันไป” มากกว่าการสร้างองค์กร ด่านนี้ SME ไทยจำนวนมาก “ติดอยู่” เพราะเริ่มจ้างคน แต่ยังไม่มีระบบที่ชัด ทุกอย่างยังวิ่งเข้าหาผู้ก่อตั้ง พนักงานก็ทำได้แค่ “รับคำสั่ง” ไม่มีบทบาทหรือความคิดเป็นของตัวเอง เจ้าของจึงเหนื่อยกว่าเดิม เพราะ “ยิ่งมีคน ยิ่งต้องสั่ง” กลายเป็น "กองโจร" ที่ทำงานตามใจนาย ไม่มีระบบ ประสิทธิภาพ
Stage 4: Company Structure
ธุรกิจเริ่มขยาย คุณจ้างพนักงานคน มีแผนก แต่ไร้วัฒนธรรมองค์กร = โครงสร้างที่ไม่แข็งแรง เริ่มตั้งแผนกบัญชี ฝ่ายขาย การตลาด… แต่ปัญหาคือ “ไม่มีใครคิดเองได้” ต้องรอคำสั่ง ต้องคอยตาม คุณจึงกลายเป็น "คอขวด" ที่ธุรกิจไปต่อไม่ได้ถ้าไม่มีคุณ และที่หนักกว่านั้นคือ ไม่มีการออกแบบวัฒนธรรมที่เชื่อมคนในทีมเข้าหากัน มีแผนก มีระบบบ้าง แต่เจ้าของยังต้องตัดสินใจทุกอย่าง ธุรกิจกลายเป็น “ธุรกู” = โตไม่ได้ เพราะทุกอย่างวิ่งเข้าหาตัวคุณ
Stage 5: Professional Team ถ้าอยากโต เจ้าของต้อง "ปล่อยมือ" และเปลี่ยนบทบาท
ด่านนี้คือจุดเปลี่ยนสำคัญ คุณจะต้องถอยจาก “คนลงมือทำ” มาเป็น “คนบริหารคนเก่ง” ทีมเริ่มมีผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางที่ต้องการ “ความเชื่อมั่น” มากกว่าคำสั่ง แต่ SME ส่วนใหญ่ไม่เคยผ่านด่านนี้ เพราะไม่กล้าปล่อย ไม่กล้าปรับวัฒนธรรม
Stage 6: Owner Outside the Business จุดสูงสุด: ธุรกิจโตได้โดยที่คุณไม่ต้องลงไปอยู่ในทุกอย่าง
นี่คือปลายทางขององค์กรที่แข็งแรง ธุรกิจที่มีระบบ ทีมที่ขับเคลื่อนตัวเองได้ เจ้าของกลายเป็นผู้วางกลยุทธ์ ไม่ใช่ผู้แก้ปัญหาทุกวัน แต่ถ้าคุณไม่เคยสร้างทีมหรือวัฒนธรรมตั้งแต่ต้น จุดนี้ก็แทบไปไม่ถึง
“SME ไทยกว่า 90% ติดอยู่แค่ Stage 3-4 เพราะ “ไม่มีระบบคน” และ “ไม่มีวัฒนธรรมองค์กรที่ดี” พงศธรชี้
www.smethailandclub.com
ศูนย์รวมข้อมูลธุรกิจเอสเอ็มอี
