หากใครยังคิดว่า Gen Z คือเด็กจบใหม่ที่ยังไม่มีอำนาจซื้อ หรือแค่ผู้บริโภคตามเทรนด์ บางทีอาจต้องรีเฟรชความเข้าใจเสียใหม่ เพราะข้อมูลล่าสุดจากรายงาน Visa Gen Z Decoded 2025 ระบุว่า ปัจจุบันคนรุ่น Z กว่า 11.6 ล้านคน กำลังมีบทบาทสำคัญในฐานะ ผู้สร้างรายได้ ผู้ใช้จ่าย และผู้ขับเคลื่อนวัฒนธรรมเศรษฐกิจของไทย ไม่ว่าจะเป็นเจ้าของกิจการหน้าใหม่ ฟรีแลนซ์สาย Passion หรือมนุษย์เงินเดือนที่มีเป้าหมายอิสรภาพทางการเงินอย่างชัดเจน
เกือบครึ่งหนึ่งของ Gen Z ไทยในวันนี้ทำงานแล้ว บางส่วนแต่งงาน และมากกว่า 80% มีแหล่งรายได้ที่หลากหลาย ไม่ใช่แค่จากงานประจำ แต่รวมถึงรายได้จาก “สิ่งที่รัก” เช่น ทำอาหาร คาเฟ่ฮอปปิ้ง ถ่ายคลิป รีวิว แปลภาษาหรือขายงานศิลปะออนไลน์
เมื่อ Passion กลายเป็นอาชีพ และอิสรภาพทางการเงินคือเป้าหมายที่ไม่รอถึงวัยเกษียณ คนรุ่นใหม่นี้จึงกลายเป็นทั้งตลาด และแรงผลักสำคัญที่ SME ไม่ควรมองข้าม
อังศุมาลิน ฟอร์ดแฮม หัวหน้าฝ่ายผลิตภัณฑ์และบริการเสริม วีซ่า ประเทศไทย กล่าวว่า “ทุกวันนี้ เราตระหนักว่า Gen Z มีอิทธิพลในการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมและบรรทัดฐานต่าง ๆ ในสังคม ทั้งในแง่ของการใช้จ่าย การเก็บออม การชอปปิง ไปจนถึงการมีส่วนร่วมกับแบรนด์ต่าง ๆ วีซ่ามีเป้าหมายให้การทำธุรกรรมเป็นไปอย่างไร้รอยต่อ ปลอดภัย และครอบคลุมสำหรับคนรุ่นใหม่ ดังนั้นการศึกษาพฤติกรรม Gen Z ไม่เพียงทำให้เราเข้าใจกลุ่มนี้ดียิ่งขึ้น แต่ยังช่วยให้ภาคธุรกิจที่เกี่ยวข้อง มีข้อมูลในการพัฒนาโซลูชันด้านการเงินและสร้างสรรค์ประสบการณ์ดิจิทัลที่ตรงใจคนรุ่นใหม่”
อิสรภาพทางการเงิน: โฟกัสวันนี้เพื่ออนาคต
สำหรับ Gen Z อิสรภาพทางการเงินไม่ใช่เพียงเป้าหมายระยะยาว แต่เป็นสิ่งที่ให้ความสำคัญในปัจจุบัน ผลการศึกษาพบว่า 60% ของผู้ตอบแบบสอบถามมองว่าอิสรภาพทางการเงินคือหนึ่งในเป้าหมายชีวิตที่สำคัญ ขณะที่ 31% พยายามออมเงินเมื่อมีโอกาส แม้จะไม่มีแผนการเก็บออมที่ชัดเจน แต่ที่น่าสนใจ คือกว่า 57% เริ่มตั้งเป้าหมายทางการเงินและวางแผนอย่างเป็นรูปธรรมแล้ว Gen Z ยังให้ความสำคัญกับความรู้ด้านการเงิน โดย 59% กระตือรือร้นที่จะเรียนรู้ผ่านคอร์สหรือคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ และกว่า 81% กำลังสร้างความมั่งคั่งผ่านงานประจำ งานเสริม หรือการลงทุน สะท้อนให้เห็นถึงคุณค่าที่พวกเขาให้กับอิสรภาพทางการเงินและความมั่นคงในระยะยาว
ในการจัดการบริหารเรื่องเงินทอง Gen Z ยังคงรับฟังคำแนะนำจากคนในครอบครัว แต่ก็ยังเลือกใช้เครื่องมือดิจิทัลที่ช่วยให้การจัดการเรื่องเงินง่ายและสนุกยิ่งขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการออมเงินในรูปแบบเกม (Gamified savings) โปรแกรมอัจฉริยะช่วยวางแผนทางการเงิน (Robo-advisor) และแพลตฟอร์มภาพหรือวิดีโอ (Visual platforms) ที่ใช้งานผ่านมือถือ เมื่อได้ทราบพฤติกรรมสำคัญ วีซ่าและพันธมิตรจึงเข้ามามีบทบาทในฐานะที่ปรึกษาด้านการเงินที่คนรุ่นใหม่ให้ความไว้วางใจ ด้วยการสื่อสารในภาษาที่ Gen Z เข้าใจ พร้อมให้คำแนะนำด้านการเงินที่ปลอดภัย ด้วยทางเลือกการลงทุนที่มีความเสี่ยงต่ำ และเน้นการลงทุนอย่างเหมาะสม ควบคู่กับการสร้างประสบการณ์ทางการเงินที่สนุกสนานผ่านเครื่องมือจัดการการเงินแบบ Interactive และ Gamification ที่ช่วยให้ผู้ใช้มีส่วนร่วมและจูงใจในการบรรลุเป้าหมายทางการเงินได้มากขึ้น
“Passion” ที่ขับเคลื่อนความเป็นตัวเอง
ความหลงใหลในสิ่งต่างๆ หรือ “Passion” สำหรับ Gen Z แล้ว ไม่ได้เป็นเพียงแค่งานอดิเรกเท่านั้น แต่ยังเป็นสิ่งสำคัญที่ส่งเสริมไลฟ์สไตล์ อัตลักษณ์ และการเติบโต หลายคนเลือกทำกิจกรรมอย่างการทำอาหาร เล่นกีฬา คาเฟ่ฮอปปิ้ง หรือท่องเที่ยว ซึ่งไม่ใช่แค่ความเพลิดเพลิน แต่ยังเป็นวิธีในการชาร์จพลังและเชื่อมโยงกับผู้คนอีกด้วย โดย 31% เลือกทำกิจกรรมเหล่านี้เพื่อเสริมสร้างทักษะและพัฒนาตนเอง ขณะที่ 28% มองว่าเป็นวิธีในการแสดงตัวตน
ท่ามกลางบริบทของการฟื้นตัวหลังจากโควิด และแรงกดดันทางเศรษฐกิจ Passion สามารถช่วยให้พวกเขาจัดการกับความเครียดและรักษาสมดุลในชีวิตได้ สำหรับบางคน Passion ได้กลายเป็นช่องทางในการสร้างรายได้ โดย 31% มีรายได้หลักจากการทำกิจกรรมเหล่านี้ทั้งในรูปแบบงานประจำ งานอิสระ หรืออาชีพเสริม และ 22% เป็นนักเรียนนักศึกษาที่หารายได้เสริมจากกิจกรรมที่ตนสนใจ การสร้างรายได้จาก Passion ได้รับแรงบันดาลใจจาก KOL และยอมรับวัฒนธรรมความหลากหลาย ทำให้ Gen Z มั่นใจที่จะแสดงออกถึงคุณค่าที่ตนยึดมั่นอย่างภาคภูมิใจ ไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนทักษะพิเศษให้เป็นอาชีพ หรือการสนับสนุนประเด็นทางสังคม เช่น สิทธิของกลุ่ม LGBTQ+ สะท้อนให้เห็นว่าคนรุ่นใหม่ใช้ชีวิตโดยมีแรงขับคือเป้าหมาย การค้นพบตัวตน และความกลมเกลียวในสังคม
โซเชียลมีเดีย: ความจริงสำคัญกว่าความสมบูรณ์แบบ
โซเชียลมีเดียเป็นมากกว่าความบันเทิงสำหรับ Gen Z แต่คือจุดกำเนิดของเทรนด์ใหม่ ๆ และเป็นพื้นที่ที่สร้างความไว้วางใจ แพลตฟอร์มยอดนิยมในหมู่ Gen Z ไทย ได้แก่ YouTube, TikTok และ Facebook โดย 58% เชื่อคำแนะนำจากครีเอเตอร์ที่ติดตาม ที่น่าสนใจคือ ครึ่งหนึ่งของ Gen Z ที่ร่วมทำแบบสำรวจนี้ มีทัศนคติเชิงบวกต่อแบรนด์ที่ปรากฏบนแพลตฟอร์มดังกล่าว นอกจากนี้ Gen Z ให้คุณค่ากับ "ความจริงใจ" มากกว่า “ความสมบูรณ์แบบ” พวกเขาชื่นชอบเนื้อหาที่จริงใจ เข้าถึงง่าย มากกว่าภาพลักษณ์ที่ตกแต่งอย่างประณีต เพื่อดึงดูดความสนใจและสร้าง Loyalty แบรนด์ควรเน้นการสื่อสารแบบสองทาง ใช้การเล่าเรื่องแบบสั้นกระชับและเน้นภาพเป็นหลัก แสดงออกอย่างจริงใจและใกล้ชิดกับผู้บริโภคมากขึ้น
ใช้ชีวิตให้สุด และวางแผนเพื่ออนาคต
แม้ Gen Z จะให้ความสำคัญกับการใช้ชีวิตในปัจจุบัน แต่พวกเขาก็ไม่ละเลยการวางแผนเพื่ออนาคต เป้าหมายสำคัญในช่วง 1–5 ปีข้างหน้าของคนรุ่นนี้ ได้แก่ การดูแลสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดี การมีอิสรภาพทางการเงิน ความสำเร็จในหน้าที่การงาน ไม่หยุดหาความรู้ และการใช้เวลาว่างอย่างมีความสุข Gen Z มองว่าความสำเร็จจะต้องมาพร้อมความสมดุลระหว่างความมุ่งมั่นและความสุข แบรนด์ที่เข้าใจและตอบโจทย์มุมมองนี้ได้ จะสามารถสร้างความสัมพันธ์ที่ยั่งยืนกับคนรุ่นนี้ได้อย่างแท้จริง
เมื่อบทบาทของ Gen Z มีอิทธิพลมากขึ้นทั้งในด้านเศรษฐกิจและวัฒนธรรม การศึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรมของ Gen Z โดย วีซ่า จะช่วยให้แบรนด์และธุรกิจมีข้อมูลเชิงลึกเพื่อร่วมสร้างสรรค์สิ่งใหม่ไปพร้อมกับคนรุ่นนี้ได้ ด้วยความเข้าใจคุณค่าที่พวกเขายึดถือ การให้ความสำคัญกับเรื่องต่าง ๆ ในแต่ละช่วงของชีวิต และพฤติกรรมดิจิทัลของพวกเขา
“เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมกับ Gen Z อย่างมีประสิทธิภาพ ภาคธุรกิจจำเป็นต้องใช้เครื่องมือดิจิทัลเป็นอันดับแรก สร้างความเชื่อมั่นผ่านคอนเทนต์บนโซเชียลที่จริงใจ เชื่อมโยงกับความสนใจหลักของพวกเขา เช่น ดนตรี เกม อาหาร และครอบครัว หากธุรกิจปรับตัวให้เข้าใจค่านิยมและเป้าหมายชีวิตของคนรุ่นนี้ได้ ก็จะช่วยให้แบรนด์สร้างความสัมพันธ์ระยะยาวกับ Gen Z ซึ่งจะได้ Brand Loyalty จากกลุ่มที่กำลังจะเป็นผู้ขับเคลื่อนเศรษฐกิจในอนาคต ขณะเดียวกันก็ช่วยเสริมให้พวกเขาเติบโตอย่างมั่นคง” อังศุมาลิน กล่าวปิดท้าย
www.smethailandclub.com
ศูนย์รวมข้อมูลธุรกิจเอสเอ็มอี
