TEXT : สุรางรัก
PHOTO : Sahaphak, Pokin
Main Idea
- ในยุคที่โซเชียลมีเดีย และเทคโนโลยีดิจิทัลกำลังเบ่งบาน “หนังสือ” อาจกลายเป็นสื่อหนึ่งที่ถูกมองข้าม และไม่ได้รับความนิยมมากเหมือนเก่า
- จนหลายคนอาจพาลคิดว่าการเปิดร้านหนังสือในยุคนี้ ไม่ใช่ตัวเลือกที่ดีนักในการทำธุรกิจ ที่แทบมองไม่เห็นอนาคต แต่อาจไม่ใช่กับ Page One ร้านหนังสือในตัวเมืองสัตหีบ ที่เพิ่งเปิดตัวได้ไม่นาน
หน้าแรก
“เรายังเชื่อมั่นว่าการอ่าน เป็นพื้นฐานสำคัญของทุกอย่าง เป็นการปูทางไปสู่ทางเลือกที่มากขึ้นให้กับชีวิต เป็นทางลัดไปสู่หลายๆ เรื่องที่เราไม่เคยรู้ จากคนเขียนที่มาสรุปไว้ให้ โดยเราไม่ต้องไปเจอด้วยตัวเองทุกเรื่อง”
นี่คือ สิ่งที่ทำให้ คณาพร สัมฤทธิ์ล้วน หรือที่รู้จักดีในนามปากกาว่า “คณา คชา” นักเขียนและนักแปลชื่อดัง จากผลงานสร้างชื่อ อาทิ โม่น้อยผจญภัย, แมงมุมเพื่อนรัก วรรณกรรมเยาวชนแปลขวัญใจเด็กทั่วโลก หรือ โลกใบนี้โคจรรอบกระทะกับหม้อเหล็ก (และต้นไม้ด้วย) วรรณกรรมเยาวชนที่ได้รับรางวัลแว่นแก้ว ครั้งที่ 1 ตัดสินใจเปิดร้านหนังสือของตัวเองขึ้นมาที่บ้านเกิด อ.สัตหีบ จ.ชลบุรี ก่อนวัยใกล้เกษียณ เพื่อเป็นศูนย์รวมแหล่งความรู้ สร้างจินตนาการ และความบันเทิงให้กับเยาชนในพื้นที่และจังหวัดใกล้เคียง แม้ส่วนใหญ่จะมีคนไม่เห็นด้วยก็ตาม
สิบเต็มสิบ ไม่เห็นด้วย
ภายในอาคารกระจกใส รูปทรงสามเหลี่ยมหน้าจั่ว 2 หลังติดกัน ในตัวเมืองสัตหีบ คือ ที่ตั้งของ Page One ร้านหนังสืออิสระที่เพิ่งเปิดตัวมาได้ 2 ปี
“จริงๆ เหตุผลที่มาเปิด คือ แพลนไว้เป็นงานหลังเกษียณ เพราะเป็นคนชอบอ่านมาตั้งแต่เด็ก และก็ทำงานเขียนหนังสือแปลหนังสือมาตลอด เลยมีความรู้สึกว่าเราก็อยากเปิดร้านหนังสือในชุมชนพื้นที่บ้านเกิด ซึ่งเป็นที่ดินดั้งเดิมของครอบครัวอยู่แล้ว ไม่ต้องเช่า
“แต่วันแรกที่ตัดสินใจทำ แทบจะไม่มีใครเห็นด้วยเลย ถาม 10 คน ก็จะพูดเหมือนกันทั้งสิบคนว่า เปิดไปทำไม จะมีคนอ่านเหรอ เพราะไม่ใช่ยุคสมัยของร้านหนังสือละ หลายร้านก็เริ่มทยอยปิดตัวไปเยอะ การรวมกลุ่มของร้านหนังสืออิสระที่เคยสนับสนุนกัน ก็เริ่มเงียบหายไป แต่เรายังมีความเชื่อว่า ถึงยังไงก็น่าจะยังมีคนอ่านอยู่ ประเทศเรามีหลายล้านคน มีคนอ่านแค่ 1% ก็ถือว่าเยอะแล้ว ยังไงก็น่าจะมีคนเข้าร้านบ้าง” นักเขียนนักแปลชื่อดังเล่าที่มาธุรกิจร้านหนังสือแห่งแรกให้ฟัง
ร้านหนังสือ+คาเฟ่ คอนเซปต์ตอบโจทย์ผู้บริโภคยุคออนไลน์
ถึงจะเชื่อมั่นว่าการเปิดร้านหนังสือยังสามารถไปต่อได้ แต่คุณคณาพร มองว่าการปรับตัว ก็เป็นสิ่งสำคัญ Page One จึงไม่ใช่แค่ร้านหนังสือเพียงอย่างเดียว
ด้านในอาคารสามเหลี่ยมหน้าจั่วสองหลัง ถูกจัดแบ่งพื้นที่ออกเป็น 2 ส่วน โซนแรก คือ ร้านหนังสือ อีกโซน คือ มุมคาเฟ่ร้านกาแฟ ทั้งสองส่วนเชื่อมต่อถึงกัน ลูกค้าสามารถเดินเข้ามาเลือกซื้อหนังสือ และสั่งเครื่องดื่มนั่งรับประทานไปด้วย หรือตั้งใจอยากเข้าใช้บริการคาเฟ่ แล้วเดินเลือกดูหนังสือเล่นๆ ไปด้วยก็ได้
“จริงๆ เราคาดไว้ตั้งแต่แรกแล้วว่า ไม่มีทางที่จะมีรายได้เป็นกอบเป็นกำจากการขายหนังสืออย่างเดียวแน่ๆ เราเลยทำรูปแบบเป็นร้านหนังสือและมีคาเฟ่อยู่ข้างในด้วย แต่หลายคนก็ไม่ได้เรียกว่า ร้านหนังสือนะ แต่จะเรียกว่า คาเฟ่ร้านหนังสือ แทน ซึ่งก็ไม่เป็นไร แค่มีคนเดินเข้ามา แล้วหยิบหนังสือมาดู หรือมานั่งอ่านบ้าง แค่นี้ก็เรียกว่าได้ทำหน้าที่ของการเป็นร้านหนังสือแล้ว ลูกค้าที่เข้ามาก็มีทั้งจากในพื้นที่อ.สัตหีบ, ชลบุรี และระยองด้วย” คุณคณาพรกล่าว
นอกจากในแง่ของการทำธุรกิจแล้ว คุณคณาพรมองว่า หน้าที่ของร้านหนังสือ คือ ต้องรับใช้ชุมชนในการเป็นสื่อกลางนำเสนอองค์ความรู้และความบันเทิงรูปแบบต่างๆ เพื่อเป็นทางเลือกที่มากขึ้นให้กับคนชุมชนได้ด้วย เมื่อมีโอกาสหรือจังหวะเหมาะ พื้นที่ของ Page One จึงเปลี่ยนเป็นโรงฉายภาพยนตร์ขนาดย่อมบ้าง รวมถึงการจัดกิจกรรมน่าสนใจต่างๆ
“เรามองว่าหน้าที่ของร้านหนังสือ คือ ต้องทำหน้าที่เป็นสื่อกลางให้กับชุมชนได้ด้วย เราพยายามหากิจกรรมอย่างอื่นมาเสริมในรูปแบบความรู้และความบันเทิงต่างๆ เช่น มีการนำหนังจาก Documentary Club มาฉาย ในส่วนของการคัดเลือกหนังสือมาวางจำหน่าย นอกจากเราจะเลือกหนังสือที่เราชอบและคิดว่าดีเข้ามาขายแล้ว ต้องรับฟังเสียงจากลูกค้าด้วย ว่าเขาต้องการหนังสืออะไร อยากได้หนังสือประเภทไหน หนังสือภายในร้านของเราจึงมีทั้งส่วนที่เราคัดเลือกเข้ามาเอง และที่คนในชุมชนต้องการบ้าง โดยส่วนใหญ่จะเป็นวรรณกรรมร่วมสมัย หนังสือเด็ก วรรณกรรมเยาวชน สารคดี เรามองว่าการอ่าน คือ พื้นฐานสำคัญของเด็ก เราจึงมีความรู้สึกอยากสนับสนุนการอ่านของเด็กตั้งแต่เล็กๆ และอีกส่วนหนึ่งเราก็เป็นนักเขียนวรรณกรรมเยาวชนด้วย”
ทำธุรกิจยุคนี้ ต้องปรับตัว ไม่ต่อต้าน แค่ยอมรับ
จากเรื่องราวของ Page One คุณคณาพรได้ให้แง่คิดว่า การทำธุรกิจยุคนี้ ถึงแม้รูปแบบจะเปลี่ยนแปลงไป ไม่เหมือนเก่า แต่การต่อต้านก็อาจไม่ได้ช่วยอะไร การทำความเข้าใจ ยอมรับ และปรับตัวต่างหาก ที่จะช่วยให้ธุรกิจไปต่อได้อย่างยั่งยืน
“มาถึงวันนี้แล้ว จะให้เราโวยวายว่าคนอ่านหนังสือน้อยลง ก็คงไม่ใช่ ในเมื่อสภาพแวดล้อมเปลี่ยน ความบันเทิงรูปแบบต่างๆ มีมากขึ้น ผู้บริโภคสามารถเลือกดูคลิปได้ ดูหนังได้ หนังสือเองก็มีกลุ่มเฉพาะของเขา ถึงจะมีคนมาแบ่งส่วนแบ่งไปบ้าง แต่เราคิดว่ายังไงหนังสือก็ยังอยู่ อาจจะไม่เยอะเหมือนเก่า แต่ยังไงก็ยังมีอยู่
“จริงๆ ทุกวันนี้พี่ก็เล่นโซเชียลนะ ทำงานด้านไอทีด้วย แต่เราเป็นคนไม่ปฏิเสธอะไร จริงๆ มีความรู้สึกว่าการที่คนคนหนึ่งสามารถเข้าถึงอะไรได้หลากหลาย เป็นการช่วยเพิ่มทางเลือกที่มากขึ้นให้กับเขาได้ แต่อาจต้องเริ่มจากพื้นฐานการอ่านก่อน ความเห็นส่วนตัวเรามองว่าเด็กๆ ที่เคยอ่านหนังสือมาก่อน วันหนึ่งต่อให้เขาไปเล่นเกม เล่นโซเชียล วันหนึ่งถ้านึกเบื่อ เขาจะกลับมาที่หนังสือ สร้างสมดุลให้ตัวเองได้ ต่างกับหลายคนที่ไม่ได้มีพื้นฐานการอ่านมาก่อน วันหนึ่งถ้าขาดสิ่งเหล่านั้น เขาอาจจะรู้สึกว่าไม่มีทางเลือก ไม่รู้จะทำอะไรดี ” นักเขียนนักแปลคนดังให้ความคิดเห็น
มนต์เสน่ห์ร้านหนังสือ ที่ออนไลน์ก็สู้ไม่ได้
ในขณะที่การซื้อสินค้าออนไลน์กำลังได้รับความนิยมสูงสุด แค่เพียงปลายนิ้วสัมผัสก็สามารถเลือกซื้อทุกอย่างได้ตามชอบใจ แต่กับธุรกิจออฟไลน์อย่างร้านหนังสือ คุณคณาพรมองว่า ประสบการณ์บางอย่าง อาจหาไม่ได้บนโลกออนไลน์ ต้องลองมาสัมผัสด้วยตัวเอง
“ถ้าให้พูดเก๋ๆ เขามักจะพูดกันว่า ถ้าคุณสั่งซื้อหนังสือออนไลน์ จะไม่มีพรหมลิขิต คุณจะได้แค่หนังสือที่อยากได้ ไม่มีอะไรแปลกใหม่ แต่ถ้าคุณเดินเข้ามาในร้านหนังสือ คุณจะเจอกับ Love At First Sight หรือรักแรกพบ เหมือนเข้ามาเดินดูแล้ว อ้าว! มีหนังสือเล่มนี้ด้วยเหรอ ออกวางแผงตั้งแต่เมื่อไหร่ ทำไมไม่เห็น ไม่เคยรู้จักเลย ซึ่งจริงๆ แล้วยังมีหนังสือดีๆ อีกเยอะ ที่ไม่ใช่หนังสือในกระแส หรือที่ตลาดกำลังนิยมกัน ซึ่งคุณสามารถเจอได้ถ้ามาเดินเลือกซื้อด้วยตัวเอง โดยเฉพาะในร้านหนังสืออิสระ ที่แต่ละร้านก็จะมีเอกลักษณ์ และการคัดเลือกหนังสือมาวางจำหน่ายที่แตกต่างกันไปตามรสนิยมของของเจ้าของ ถามว่าทุกวันนี้รายได้เป็นยังไง ก็ยังดีใจนะ ตั้งแต่เปิดร้านมา ไม่มีวันไหนที่ไม่มีลูกค้าเข้าร้าน” นักเขียนเจ้าของร้าน Page One กล่าวทิ้งท้ายเอาไว้
ทุกวันนี้นอกจากเปิดธุรกิจร้านหนังสือแล้ว คุณคณาพรยังได้ฝากผลงานเล่มล่าสุด สัตหีบ เพื่อบอกเล่าเรื่องราวของบ้านเกิดที่ได้กลับมาเดินทางสำรวจและทำความรู้จักอีกครั้ง เผื่อใครที่คิดถึงผลงานด้วย
|
Page One https://www.facebook.com/PageOneReadingSpace โทร. 091 875 7874 |
www.smethailandclub.com
ศูนย์รวมข้อมูลธุรกิจเอสเอ็มอี
