ครั้งแรกในไทย นวัตกรรมสเต็มเซลล์เพื่ออนาคตสุขภาพสัตว์เลี้ยง

     ครั้งแรกในประเทศไทยกับการยกระดับมาตรฐานการดูแลสัตว์เลี้ยงด้วยสเต็มเซลล์ PetGeneX ธนาคารสเต็มเซลล์สำหรับสัตว์เลี้ยง และสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ หรือ NIA ร่วมกับ บริษัท บัตรกรุงไทย จำกัด (มหาชน) หรือ “เคทีซี” จัดงานเสวนา “ครั้งแรกของนวัตกรรมสเต็มเซลล์ในสัตว์เลี้ยง PetGeneX Future Health, Forever Love” นำเสนอองค์ความรู้และนวัตกรรมทางการแพทย์ที่มีศักยภาพในการฟื้นฟูและยืดอายุขัยของสัตว์เลี้ยง ตอบรับเทรนด์ Pet Parenting ที่เติบโตต่อเนื่องทั้งในไทยและต่างประเทศ สอดคล้องกับข้อมูลจากเคทีซีที่พบว่าสมาชิกมีการใช้จ่ายในหมวดสัตว์เลี้ยงเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง มียอดรวมกว่า 730 ล้านบาทในช่วง 8 เดือนแรกของปี 2568 สะท้อนให้เห็นว่าความรักต่อสัตว์เลี้ยงวันนี้ถูกยกระดับจากการดูแลทั่วไป สู่การลงทุนด้านสุขภาพและคุณภาพชีวิตที่ยั่งยืน

     น.สพ.ชัยยศ ธารรัตนะ อาจารย์ประจำคณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และผู้ร่วมก่อตั้ง PetGeneX กล่าวว่า อุตสาหกรรมสัตว์เลี้ยงในประเทศไทยกำลังเติบโตอย่างก้าวกระโดด  ปัจจุบันคนไทยกว่า 1 ใน 3 ของครัวเรือน มีสัตว์เลี้ยงเป็นสมาชิกในบ้าน และมีการใช้จ่ายเฉลี่ยด้านสุขภาพสัตว์เลี้ยงปีละหลายหมื่นบาท ทำให้ตลาดสัตว์เลี้ยงไทยมีมูลค่ามากกว่า 6–7 หมื่นล้านบาทต่อปี สิ่งที่ตามมาพร้อมกับอายุที่ยืนยาวขึ้นของสัตว์เลี้ยง คือการเพิ่มขึ้นของโรคเรื้อรังและโรคเสื่อมตามวัย ซึ่งต้องอาศัยการรักษาอย่างต่อเนื่อง และมีค่าใช้จ่ายสูง เฉลี่ย 15,000 – 30,000 บาท/ตัว/ปี และในบางกรณีอาจแตะหลัก แสนบาทต่อปี ท่ามกลางความท้าทายนี้

     เมื่อสัตว์เลี้ยงอายุมากขึ้น อาจเริ่มมีอาการเจ็บป่วยเข้ามารบกวน สามารถแบ่งออกได้เป็นหลายกลุ่มโรคสำคัญ   

     1.โรคระบบกระดูกและข้อ เช่น ข้อเสื่อม (Osteoarthritis) ข้ออักเสบ (Arthritis) โรคหมอนรองกระดูกสันหลังเสื่อม อาการหลักคือเดินลำบาก เจ็บปวด เคลื่อนไหวได้น้อยลง

     2.โรคไตและระบบขับถ่าย เช่น ไตเรื้อรัง (Chronic Kidney Disease) ไตอักเสบ ไตเสื่อมจากพันธุกรรมกระเพาะปัสสาวะอักเสบ นิ่ว อาการหลักคือซูบผอม อ่อนแรง ปัสสาวะผิดปกติ

     3.โรคตับและระบบทางเดินอาหาร เช่น ตับอักเสบ พังผืดในตับ ลำไส้อักเสบเรื้อรัง (IBD) ตับอ่อนอักเสบ อาการหลักคือเบื่ออาหาร น้ำหนักลด ตัวเหลือง

     4.โรคระบบผิวหนังและภูมิแพ้ เช่น ผิวหนังอักเสบเรื้อรัง ,ภูมิแพ้ผิวหนัง (Atopic Dermatitis) โรคแพ้ภูมิตัวเอง (Autoimmune Disease) อาการหลักคือคันเกาเรื้อรัง ผิวแดงอักเสบ ขนร่วง

     5.โรคระบบประสาทและสมอง เช่น ไขสันหลังบาดเจ็บ โรคประสาทเสื่อม อาการหลักคือ เดินเซ ควบคุมการเคลื่อนไหวไม่ได้

     6.โรคที่สัมพันธ์กับอายุ เช่น เบาหวาน (Diabetes Mellitus) โรคหัวใจ หรือการเสื่อมของอวัยวะต่าง ๆ ตามวัย

     นวัตกรรมการดูแลสุขภาพสัตว์เลี้ยงจึงถูกพัฒนาอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะการเก็บและการใช้ สเต็มเซลล์ ที่เริ่มได้รับความสนใจมากขึ้นในประเทศไทย เนื่องจากเป็นหนึ่งในวิธีการทางการแพทย์เชิงป้องกันและฟื้นฟู ที่ช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิต ลดความรุนแรงของโรค และอาจช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายระยะยาวของเจ้าของสัตว์เลี้ยงได้อย่างมีนัยสำคัญ

     สเต็มเซลล์ (Stem Cells) คือ เซลล์ต้นกำเนิด ที่มีความสามารถในการซ่อมแซมและฟื้นฟูเนื้อเยื่อที่เสียหาย สามารถเปลี่ยนแปลงไปเป็นเซลล์ชนิดต่าง ๆ ในร่างกายได้ รวมถึงมีคุณสมบัติพิเศษในการควบคุมระบบภูมิคุ้มกันและลดการอักเสบ ด้วยความสามารถในการซ่อมแซมเนื้อเยื่อ ควบคุมการอักเสบ และหลั่งสารชีวภาพกระตุ้นการฟื้นตัวของเนื้อเยื่อ จึงเหมาะอย่างยิ่งสำหรับการนำมาใช้ในสัตว์เลี้ยงที่ป่วยเรื้อรังหรือเริ่มมีภาวะเสื่อมตามวัยปัจจุบันจึงถูกใช้เป็น “ทางเลือกใหม่” ในการดูแลสุขภาพสัตว์เลี้ยง เพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิตและยืดอายุอย่างมีสุขภาวะที่ดี

     PetGeneX คือ ธนาคารเซลล์ต้นกำเนิดสำหรับสัตว์เลี้ยงที่ให้บริการคัดแยก เพาะเลี้ยง และจัดเก็บสเต็มเซลล์ด้วยมาตรฐานระดับสากล เรานำเทคโนโลยีชีวภาพขั้นสูง มาปรับใช้ให้เหมาะสมกับระบบชีวภาพของสัตว์เลี้ยง เพื่อให้คุณพ่อคุณแม่สัตว์เลี้ยงเลือกได้ตามความต้องการและความเหมาะสมของน้องๆ โดยมีแพ็กเกจเก็บสเต็มเซลล์ให้เลือกหลายรูปแบบ ตั้งแต่การเก็บระยะสั้นเพื่อเริ่มต้น ไปจนถึงการเก็บระยะยาวพร้อมเพาะเลี้ยงเพื่อใช้รักษาได้จริงในอนาคต ภายใต้การดูแลด้วยมาตรฐานห้องปฏิบัติการสากล ISO 9001:2015 และ ISO 13485:2016 มีทีมผู้เชี่ยวชาญด้านสเต็มเซลล์และสัตว์แพทย์ พร้อมทั้งมีการรายงานการตรวจสอบคุณภาพของเซลล์ทุกเคส เพื่อให้มั่นใจว่าสเต็มเซลล์ของจะถูกเก็บรักษาอย่างปลอดภัย และพร้อมใช้งานได้จริง รองรับการเก็บรักษาได้ยาวนานสูงสุดถึง 20 ปี ซึ่งไม่เพียงเป็นการปกป้องสุขภาพในระยะยาว แต่ยังเป็นการสร้างมาตรฐานใหม่ในการดูแลสัตว์เลี้ยงอย่างยั่งยืนในอนาคต

     ดร.พงศกร กันหอม นักวิจัยด้านเทคโนโลยีชีวภาพ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี และผู้ร่วมก่อตั้ง PetGeneX เปิดเผยว่า เราทำหน้าที่หลักในการดูแลสเต็มเซลล์ของสัตว์เลี้ยงให้อยู่ในสภาวะที่ดีที่สุด ด้วยมาตรฐานทางวิทยาศาสตร์และการวิจัยที่เข้มงวด เพราะเราเชื่อว่าทุกเซลล์ที่แข็งแรงและพร้อมใช้งาน คือการสร้างความมั่นใจให้เจ้าของสัตว์เลี้ยงว่าพวกเขายังมีทางเลือกและความหวังสำหรับการดูแลสุขภาพของเพื่อนที่เขารักมากที่สุด โดยในเชิงการแพทย์ เซลล์ต้นกำเนิดประเภท Mesenchymal Stem Cells (MSCs) ได้รับการพิสูจน์แล้วว่ามีศักยภาพในการฟื้นฟูและซ่อมแซมเนื้อเยื่อ ลดการอักเสบเรื้อรัง และสนับสนุนการรักษาโรคที่ซับซ้อน เช่น ข้อเสื่อม ตับหรือไตเสื่อม รวมถึงการบาดเจ็บของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ การจัดเก็บและเตรียมเซลล์เหล่านี้ให้อยู่ในสภาพที่พร้อมใช้งานมากที่สุด คือการมอบอนาคตใหม่ด้านสุขภาพให้กับสัตว์เลี้ยง และยังเป็นการยกระดับมาตรฐานการดูแลสัตว์เลี้ยงในประเทศไทยให้ก้าวสู่ระดับสากล

     การเก็บสเต็มเซลล์จากเลือดหรือไขมันหรือสายสะดือของสัตว์เลี้ยงตัวนั้นโดยตรง แล้วนำไปผ่านกระบวนการเพาะเลี้ยงให้ได้จำนวนที่เหมาะสม ก่อนจะนำกลับมาใช้ฟื้นฟูร่างกายในอนาคตให้กับตัวสัตว์เลี้ยงเอง ข้อดีของการเก็บสเต็มเซลล์ คือ

     - มีความปลอดภัยสูงสุด เพราะเป็นเซลล์จากร่างกายของสัตว์เลี้ยงเอง

     - ลดโอกาสการถูกปฏิเสธ หรือภูมิคุ้มกันต่อต้าน (immune rejection) 

     - มีความเสี่ยงเรื่องโรคติดต่อจากตัวอื่น หรือการแพ้เซลล์จากผู้อื่น

     - เข้ากันได้ 100% ไม่ต้องกังวลเรื่องความไม่เข้ากันของเนื้อเยื่อ (HLA mismatch)

     - เหมาะสำหรับการรักษาซ้ำ สามารถนำสเต็มเซลล์ที่เก็บไว้มาขยายเพิ่ม และใช้ซ้ำได้หลายครั้งตลอดชีวิต

     - ลดความเสี่ยงด้านกฎหมาย/จริยธรรม เมื่อเทียบกับการนำสเต็มเซลล์จากแหล่งอื่น

     - ตอบโจทย์แนวคิดการแพทย์เฉพาะบุคคล (Personalized Medicine)

     - เก็บครั้งเดียว ใช้ได้ตลอดชีวิต

     PetGeneX ให้บริการฝากเก็บและเพาะเลี้ยงสเต็มเซลล์จาก 3 แหล่งสำคัญ ได้แก่

• ฝากเก็บและเพาะเลี้ยงสเต็มเซลล์จากเลือด (Peripheral Blood) - นวัตกรรมเฉพาะโดยที่ไม่ต้องผ่าตัด ไม่ต้องวางยา ไม่ต้องกินยาหรือฉีดยากระตุ้นเซลล์ก่อนจัดเก็บ สะดวกและปลอดภัย เหมาะสำหรับสัตว์เลี้ยงในทุกช่วงวัย

• ไขมัน (Adipose Tissue) - สเต็มเซลล์ที่ถูกสกัดจากเนื้อเยื่อไขมันใต้ผิวหนังของสัตว์เลี้ยง ถือเป็นแหล่งสเต็มเซลล์ที่มีจำนวนมาก เหมาะสำหรับสัตว์เลี้ยงที่กำลังผ่าตัดทำหมัน หรือผ่าตัดทั่วไป

• สายสะดือ (Umbilical Cord) - เป็นสเต็มเซลล์ที่ได้จากสายสะดือของสัตว์เลี้ยง หลังคลอดทันที ถือเป็นแหล่งของเซลล์ต้นกำเนิดที่มีความบริสุทธิ์และศักยภาพสูงที่สุด ให้เซลล์อายุน้อย เหมาะสำหรับสัตว์เลี้ยงตั้งครรภ์ หรือฟาร์มที่ต้องการเพิ่มมูลค่าและยกระดับคุณภาพชีวิตให้กับสัตว์เลี้ยงตั้งแต่แรกเกิด

     ปัจจัยที่มีผลต่อผลลัพธ์ การรักษาด้วยสเต็มเซลล์ แตกต่างกันไปตามชนิดของโรค สภาพร่างกายของสัตว์เลี้ยง ความรวดเร็วในการเริ่มการฟื้นฟูหรือรักษา การฟื้นฟูร่างกายด้วยสเต็มเซลล์ในสัตว์เลี้ยงเริ่มถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลายมากขึ้น โดยเฉพาะในโรคเรื้อรังและโรคเสื่อม ซึ่งจากข้อมูลงานวิจัยและเคสจริง พบผลลัพธ์ที่น่าพึงพอใจ ด้านร่างกาย (Physical Improvement) มากกว่า 70% ของสุนัขที่มีโรคข้อเสื่อม สามารถเคลื่อนไหวได้ดีขึ้น เดินและวิ่งได้นานขึ้น และลดการใช้ยาแก้ปวด ประมาณ 50–60% ของแมวที่เป็นโรคไตเรื้อรัง มีค่าการทำงานของไตดีขึ้น ภายใน 3–6 เดือนหลังได้รับสเต็มเซลล์ ในสัตว์เลี้ยงที่มีภาวะผิวหนังอักเสบหรือภูมิแพ้ มีอาการคันและผื่นแดงลดลงภายใน 1–2 เดือน ด้านคุณภาพชีวิต (Quality of Life) กว่า 80% จากการรักษารายงานว่า “น้องกลับมาสดใสขึ้น” เช่น กินอาหารได้ ขนเงางาม และเล่นกับเจ้าของได้เหมือนเดิม

     ดร.กริชผกา บุญเฟื่อง ผู้อำนวยการ สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ หรือ NIA กล่าวเพิ่มเติมว่า ในฐานะหน่วยงานหลักด้านนวัตกรรมของประเทศ ได้พัฒนาบทบาทจากผู้สนับสนุนวิสาหกิจเริ่มต้น (Startup Enabler) สู่การเป็นผู้ประสานงานเชื่อมโยงระบบนวัตกรรม (System Integrator) และปัจจุบันยกระดับเป็น ผู้กำหนดทิศทางนวัตกรรม (Focal Conductor) ที่ทำหน้าที่สร้างความร่วมมือระหว่างภาครัฐ เอกชน และภาคประชาชน เพื่อกำหนดทิศทางนวัตกรรมของประเทศให้เดินไปอย่างเป็นเอกภาพ การสนับสนุนโครงการ PetGeneX ครั้งนี้ ไม่ใช่เพียงก้าวสำคัญที่สะท้อนบทบาทของ NIA ในการเชื่อมโยงผลงานวิจัยและเทคโนโลยีไทยให้ก้าวข้ามจากห้องแล็บออกมาสู่การใช้ประโยชน์จริงในเชิงพาณิชย์ และสร้างความมั่นใจให้แก่ผู้บริโภค แต่คือการแสดงให้เห็นถึง ศักยภาพของประเทศไทยในการบ่มเพาะนวัตกรรมที่มีคุณค่า และสามารถต่อยอดสู่การสร้างสุขภาพและคุณภาพชีวิตที่ยั่งยืนให้กับสังคม

     สิรีรัตน์ คอวนิช ผู้บริหารสูงสุดฝ่ายการตลาดบัตรเครดิต “เคทีซี” กล่าวว่า ปัจจุบันการเลี้ยงสัตว์เลี้ยงไม่ได้เป็นเพียงกิจกรรมเพื่อความสุขอีกต่อไป แต่ได้กลายเป็น รูปแบบการใช้ชีวิต ที่สะท้อนความผูกพันเสมือนสมาชิกในครอบครัว หรือที่เรียกว่า Pet Parenting ซึ่งเป็นเทรนด์ที่เติบโตต่อเนื่องทั้งในระดับโลกและในประเทศไทย เจ้าของสัตว์เลี้ยงพร้อมลงทุนมากขึ้นในด้านสุขภาพและคุณภาพชีวิต เพื่อให้น้องหมาและน้องแมวอยู่กับเราได้นานที่สุด ข้อมูลจากสมาชิกบัตรเครดิตเคทีซี ระหว่างเดือนมกราคม – สิงหาคม 2568 พบว่ายอดใช้จ่ายในหมวดสัตว์เลี้ยง เติบโตขึ้น 10% จากปีก่อนผู้ถือบัตรทุกช่วงวัย ยังคงมีการใช้จ่ายในหมวดดังกล่าวอย่างสม่ำเสมอ เคทีซีจึงมุ่งคัดสรรสิทธิประโยชน์เพื่อตอบรับไลฟ์สไตล์สมาชิก เช่น การมอบส่วนลด 5% สำหรับทุกแพ็กเกจบริการจาก PetGeneX พร้อมเดินหน้าต่อยอดความร่วมมือกับพันธมิตรที่เกี่ยวข้อง เพื่อช่วยให้สมาชิกมั่นใจว่าทุกการใช้จ่ายด้านสัตว์เลี้ยง ไม่เพียงสร้างความสุข แต่ยังสร้างคุณค่าในระยะยาวสำหรับเพื่อนรักสี่ขาของพวกเขา

     นภาลักษณ์ ไชยโอชะ คุณแม่น้อง “โซล่า” กล่าวว่า น้องป่วยเป็นโรคหัดสุนัข แล้วเชื้อลามขึ้นสมอง อาการเบื้องต้นของน้องกล้ามเนื้อกระตุก ชัก ตาแกว่ง และรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ ตอนแรกคิดว่าน้องคงไม่รอดแล้ว และคุณหมอก็ได้แนะนำเรื่องสเต็มเซลล์ ซึ่งสำหรับเราเป็นเรื่องใหม่มากไม่เคยรู้จักมาก่อนแต่ก็ลองดู เพราะนี่อาจเป็นความหวังสุดท้าย และสิ่งที่ไม่คาดคิดก็เกิดขึ้นจริงๆ หลังจากเริ่มรักษาด้วยสเต็มเซลล์จำนวน 3 ครั้ง โดยเริ่มตั้งแต่เดือนเมษายน ณ ปัจจุบันน้องกลับมามีชีวิตชีวาอีกครั้งแล้วค่ะ

     สพ.ญ. จุตวัชร์ ด่านวนนันท์ คุณแม่น้อง “แอนนา” กล่าวว่า น้องอายุเริ่มเยอะเค้าเริ่มไม่มีแรงเล่นกับแม่ได้นานๆ รวมถึงมีอาการในหลายโรคร่วมด้วย อาทิ “โรคลิ้นหัวใจไมทรัลเสื่อม” ซึ่งเป็นโรคหัวใจที่พบได้บ่อยในสุนัข “โรคผิวหนังภูมิแพ้” ร่วมกับ “การแพ้อาหาร” เป็นภาวะภูมิแพ้ที่ทำให้เกิดอาการคันเรื้อรัง แดง หรือผิวหนังอักเสบ “โรคหมอนรองกระดูกสันหลังเสื่อมและเคลื่อน” มีการกดทับเส้นประสาทหรือไขสันหลัง ส่งผลให้มีอาการปวดหลัง ขาอ่อนแรง “ภาวะเลนส์ตาขุ่นจากอายุ” รวมถึง “ภาวะตะกอนในถุงน้ำดี” คือการที่มีตะกอนสะสมอยู่ในถุงน้ำดี หลังจากได้รับการรักษาด้วยสเต็มเซลล์เพียงแค่ 1 ครั้ง อยู่ๆ น้องก็ลุกขึ้นมาคาบตุ๊กตามาชวนเล่นเหมือนกลับไปเป็นเด็กตัวเล็กๆ ที่ร่าเริง เราแทบลืมภาพนี้ไปแล้ว การได้โมเมนต์นี้กลับคืนมา ถือว่าคุ้มค่าที่สุดในชีวิต

     เรื่องราวเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงศักยภาพของสเต็มเซลล์ในการฟื้นฟูสุขภาพสัตว์เลี้ยง และสร้างความหวังใหม่ให้กับเจ้าของที่รักสัตว์อย่างสุดหัวใจ การบำบัดด้วยสเต็มเซลล์อาจไม่ใช่ “ปาฏิหาริย์” ที่ทำให้โรคหายขาด แต่เป็นเครื่องมือเสริมที่ทรงพลังในการฟื้นฟูสุขภาพ ลดอาการ และยกระดับคุณภาพชีวิตของสัตว์เลี้ยง ช่วยให้เจ้าของได้ใช้เวลาร่วมกับน้อง ๆ อย่างมีความสุขยาวนานขึ้น

www.smethailandclub.com
ศูนย์รวมข้อมูลธุรกิจเอสเอ็มอี