สต็อกโฮล์ม Disrupt ธุรกิจฟาร์มวัวสู่ฟาร์มแพะ เปิดตลาดใหม่ เน้นลงทุนระยะสั้น คืนทุนเร็ว

TEXT : กองบรรณาธิการ

Main Idea

• หลายธุรกิจต้องจมกับปัญหา การแข่งขันสูง คู่แข่งมาก ระยะเวลาของการทำกำไรนาน ต้นทุนสูง ทำให้ต้องเจอกับทางตัน เช่นเดียวกับ “เยาวลักษณ์ แดนพันธ์” ที่เคยทำธุรกิจฟาร์มวัวมาก่อน

• ตัดสินใจ Disrupt ธุรกิจ สู่ฟาร์มแพะ เพราะมองเห็นโอกาสของความเป็นตลาด Sunlight จากจุดได้เปรียบเรื่องของระยะเวลาการเลี้ยงที่สั้น สามารถทำรอบขายได้ 2 ครั้งต่อปี ไวกว่าวัวถึง 10 เท่า สร้างรายได้หมุนเวียนเข้ามาให้ธุรกิจได้เร็วขึ้น

     แม้กระแสการหันมาบริโภคเนื้อจากพืชจะเพิ่มปริมาณมากขึ้น แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าในอีกกลุ่มตลาดหนึ่ง การบริโภคเนื้อสัตว์ก็ยังคงเป็นที่นิยมและต้องการของผู้คนส่วนใหญ่ โดยเฉพาะเนื้อวัวที่เพิ่มปริมาณความต้องการมากขึ้นทุกปี

     โดยในระหว่างปี 2559 – 2563 การบริโภคเนื้อโคของโลกเพิ่มขึ้นเฉลี่ยร้อยละ 1.28 ต่อปี โดยจากปี 2559 การบริโภคอยู่ที่ 56.19 ล้านตัน ในปี 2562 ขยับขึ้นมาเป็น 59.59 ล้านตัน แม้ในปี 2563 จะลดลงเล็กน้อยเหลือ 59.11 ล้านตันก็ตาม แต่ก็ยังถือว่าเป็นปริมาณที่สูงอยู่ดี (ข้อมูลจาก : สำนักการค้าสินค้า กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ) แต่ด้วยรอบการเลี้ยงที่ต้องใช้เวลากว่า 4-5 ปี จึงจะขายได้ ทำให้ต้องใช้ระยะเวลานานและลงทุนสูง ยังไม่นับรวมคู่แข่งในตลาด การแสวงหาเนื้อสัตว์อื่นมาเลี้ยงทดแทน จึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งของเกษตรกร เพื่อหาทางออก

วัวล้นตลาด เลยเบนเข็มมาเลี้ยงแพะ

     เหมือนกับจุดเริ่มต้นการทำธุรกิจของ “สต็อกโฮล์ม” (Stockholm) ผู้บุกเบิกฟาร์มแพะครบวงจรหนึ่งเดียวในภาคอีสาน ตั้งอยู่ที่ ต.หนองเรือ อ.นาเชือก จ.มหาสารคาม ก็เคยเริ่มต้นจากการทำฟาร์มเลี้ยงวัวมาก่อน

     “ก่อนหน้านี้เราเคยทำฟาร์มวัวมาก่อน โดยทำในลักษณะ Contract Farming กับเกษตรกรในพื้นที่ เพราะเราเปิดร้านขายสินค้าการเกษตรและอาหารสัตว์อยู่แล้วด้วย โดยเป็นเจ้าแรกๆ ในพื้นที่เลยที่ทำ จนมาพักหลังคู่แข่งเยอะขึ้น ขายตัดราคาทั้งอาหารสัตว์ และราคาวัว ทำให้ทำตลาดได้ยากขึ้น เราเลยเริ่มมองหาธุรกิจอื่นด้วย โดยในระหว่างที่ทำตลาดวัวส่งออกอยู่ เราก็เห็นว่าตลาดแพะเองก็น่าสนใจ และเริ่มได้รับความนิยมในตลาดต่างประเทศ โดยเฉพาะในจีนและคนมุสลิม จนเมื่อเกิดโควิด-19 ส่งออกไม่ได้ ธุรกิจเริ่มหยุดชะงัก รายได้ชะลอตัวลง ทำให้มีเวลาว่างเยอะขึ้น เราเลยเบนเข็มใช้โอกาสนั้นเริ่มศึกษาและทำฟาร์มเลี้ยงแพะขุนขึ้นมา” เยาวลักษณ์ แดนพันธ์ เจ้าของกิจการเล่าถึงที่มาให้ฟัง

Disrupt ธุรกิจ คิดใหม่ ทำใหม่ เน้นลงทุนระยะสั้น คืนทุนเร็ว

     โดยเล่าเพิ่มเติมว่านอกจากเหตุผลโอกาสในตลาดใหม่แล้ว ข้อดีของการเลี้ยงแพะ ก็คือ มีวงจรตั้งท้องสั้นเพียงแค่ 5 เดือน ทำให้สามารถเลี้ยงขายได้ถึง 2 รอบต่อปี ซึ่งแตกต่างจากวัวที่ต้องใช้ระยะเวลาการเลี้ยงนานกว่าจึงจะขายได้

     “เดิมในการเลี้ยงวัวกว่าจะโตเพื่อจำหน่ายเนื้อได้ เราอาจใช้เวลานาน 4-5 ปี ถึงจะขายได้ เพราะแค่ตั้งท้องก็ 280 กว่าวันแล้ว หรือ 9 เดือนกว่า แต่ถ้าเป็นแพะตั้งท้องแค่ 5 เดือน เลี้ยงอีก 7-8 เดือน ก็ขายได้เลย ทำให้เราสามารถทำรอบได้เร็วกว่า จริงอยู่ที่แพะอาจตัวเล็กกว่า เวลาขายไม่ได้เงินก้อนใหญ่เท่ากับวัว แต่ปีหนึ่งเราสามารถทำรายได้ได้หลายรอบมากกว่า โดยแพะตัวหนึ่งน้ำหนักเฉลี่ยจะอยู่ที่ 30-45 กก. ราคาแพะเป็นตัวอยู่ที่กิโลกรัมละ 110-150 บาท แต่ถ้าเนื้อแดงจะขายอยู่ที่กิโลกรัมละ 450 บาท ถ้าติดกระดูก เช่น ขา ซี่โครงอยู่ที่กิโลกรัมละ 400 บาท ซึ่งหากลองนำมาคำนวณเปรียบเทียบกับวัวแล้ว ในระยะเวลา 4-5 ปี เราอาจจะมีรายได้เท่ากัน วัวได้เงินก้อนใหญ่ทีเดียว แต่ใช้เวลานานกว่า ในขณะที่แพะขายได้เงินน้อยกว่า แต่มีความถี่มากกว่า 8-10 รอบเลย ทำให้มีรายได้หมุนเวียนเข้ามาได้ง่ายกว่า  

     “โดยตอนนี้เราทำฟาร์มเอง และทำคอนแทคฟาร์มมิ่งกับเกษตรกรเหมือนตอนที่ทำฟาร์มวัวด้วย โดยเราจะรับซื้อแพะจากฟาร์มสมาชิกที่เป็นลูกค้าที่มาซื้ออาหารจากเรา แต่ทั้งนี้ก็ต้องเป็นไปตามมาตรฐาน และการตรวจสอบคุณภาพที่เราวางไว้ด้วย ซึ่งการทำคอนแทคฟาร์มมิ่ง ถือเป็นการช่วยเพิ่มรายได้ให้กับธุรกิจอีกทางหนึ่ง เพราะหากเราทำแต่ธุรกิจเดิมที่ขายอาหารสัตว์ ขายสินค้าเกษตร ลูกค้าเราก็จะมีเฉพาะแค่ที่หน้าร้าน ไม่สามารถขยายได้มากกว่านั้นแล้ว เพราะปริมาณการใช้หรือลูกค้าในพื้นที่ก็จะมีจำกัดเท่าเดิม สมมติขายได้เดือนละ 100 ตัน ก็จะขายอยู่ได้แค่นั้น ดีไม่ดีอาจโดนแชร์ส่วนแบ่งไปอีก เพราะร้านค้าเปิดกันเยอะขึ้น แต่พอมาทำคอนแทคฟาร์มมิ่ง เราสามารถได้ลูกค้าจากที่อื่นได้ด้วย ทำให้ขายสินค้าออกไปได้ไกลกว่า”

สร้างมูลค่าเพิ่ม ยกระดับเป็นฟาร์มแพะครบวงจรหนึ่งเดียวในอีสาน

     นอกจากการ Disrupt ธุรกิจเปลี่ยนจากฟาร์มวัว มาเป็นฟาร์มแพะ เพื่อหาตลาดใหม่ให้กับตัวเองแล้ว เยาวลักษณ์ยังสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับธุรกิจ โดยการต่อยอดเป็นฟาร์มแพะครบวงจร เริ่มจากการทำฟาร์มเองและเป็นศูนย์ผลิตน้ำเชื้อแช่แข็งแพะ เพื่อให้ผู้สนใจทำธุรกิจฟาร์มแพะนำน้ำเชื้อไปผสมเทียมเพื่อขยายพันธุ์ต่อด้วย

     “ด้วยความที่เรียนจบมาทางด้านสัตวศาสตร์ นอกจากทำฟาร์มแล้ว เราเลยใช้ความรู้ที่มียกระดับฟาร์มเลี้ยงสู่ศูนย์ผลิตน้ำเชื้อแช่แข็งแพะด้วย โดยเราเป็นฟาร์มแรกในภาคอีสานเลยที่ทำแบบครบวงจรและได้มาตรฐานตามที่กรมปศุสัตว์กำหนด ซึ่งตอนนี้ในไทยมีศูนย์ผลิตน้ำเชื้อแช่แข็งแพะอยู่เพียงแค่ 3 แห่งเท่านั้น เราเป็นรายที่สองของประเทศที่ทำได้”

     ปัจจุบันในฟาร์มสต็อกโฮล์ม มีแพะอยู่ประมาณ 400 ตัว สายพันธุ์ที่โดดเด่นเป็นพระเอกของฟาร์มเลย ก็คือ พันธุ์บอร์ (Bore) โดยมีสุดยอดพ่อพันธุ์ คือ “แซมมี่ บอย” สายแชมป์ พันธุ์ Chammy America Bore Goat นำเข้าจากประเทศสหรัฐอเมริกา เรียกว่าหากนึกถึงสายพันธุ์นี้ต้องนึกถึงสต็อกโฮล์มเลย โดยนอกจากการจำหน่ายน้ำเชื้อแล้ว ทางฟาร์มยังสอนกระบวนการผสมเทียมแบบวิธีฉีดน้ำเชื้อผ่านช่องคลองให้ด้วย เป็นวิธีที่ง่าย ใครๆ ก็ทำได้ จึงเหมาะแก่เกษตรกรหน้าใหม่หรือผู้ที่ต้องการประกอบอาชีพนี้ สามารถนำไปต่อยอด ขยายพันธุ์แพะได้ด้วยตัวเองในอนาคต

     โดยเยาวลักษณ์กล่าวว่าอีกปัจจัยหนึ่งที่ทำให้ธุรกิจเติบโตมาถึงปัจจุบันได้ คือ การมีแหล่งเงินทุนและการมีที่ปรึกษาที่ดี โดยธุรกิจได้รับการสนับสนุนจากธนาคารพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทย (ธพว.) หรือ SME D Bank ตั้งแต่สินเชื่อเสริมสภาพคล่องให้ธุรกิจตั้งแต่เป็นร้านจำหน่ายอุปกรณ์การเกษตร, การให้คำแนะนำเข้าสู่มาตรฐานบัญชีเดียว, การเติมทุนเพิ่มเติมในการขยายสาขาใหม่ จนต่อเนื่องถึงการต่อยอดธุรกิจฟาร์มแพะด้วย

ต่อยอดผลิตภัณฑ์หลากหลาย เอาใจลูกค้าหันมาบริโภคแพะมากขึ้น

     ปัจจุบันนอกจากการทำฟาร์มแบบครบวงจรแล้ว ไอเดียธุรกิจไม่ได้หยุดเพียงเท่านั้น เยาวลักษณ์ยังได้พัฒนาฟาร์มให้กลายเป็นศูนย์การเรียนรู้การเลี้ยงแพะครบวงจร เปิดโอกาสให้ผู้สนใจเข้ามาเรียนรู้ รวมถึงต่อยอดเป็นแหล่งท่องเที่ยวจัดโซนให้นักท่องเที่ยวได้เยี่ยมชม ถ่ายรูปเล่นป้อนอาหารให้แพะด้วย ไปจนถึงเปิดเป็นคาเฟ่ไว้รองรับ ให้บริการอาหารเครื่องดื่มจากผลผลิตแพะไว้ให้ลิ้มลองด้วย

     “ในต่างประเทศตลาดการบริโภคแพะเริ่มเป็นที่นิยมมากขึ้น อย่างปัจจุบันเราลองทำตลาดไปที่ลาว ซึ่งทุกวันนี้มีคนจีนอาศัยอยู่ค่อนข้างเยอะ และคนลาวเองก็บริโภคแพะกันอยู่แล้วด้วย ก็ได้รับการตอบรับค่อนข้างดี เราลองทำเป็นเนื้อแพะเสียบไม้ขาย ทุกวันนี้ก็ยังทำขายไม่ทันเลย นอกจากนี้เรายังลองทำเนื้อแพะแดดเดียว, แพะสไลด์ที่เอาไปทำชาบู มีให้เลือกทั้งเนื้อสันคอ สันนอก และเนื้อ

     "สำหรับในไทยผู้บริโภคอาจยังไม่ค่อยเยอะ แต่ก็เริ่มเปิดใจและมีปริมาณมากขึ้น ซึ่งตอนนี้ทางฟาร์มเราพยายามทำ R&D เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์จากแพะที่เหมาะกับคนไทยด้วย เช่น ไส้อั่วแพะ, เนื้อแพะรสหมาล่า, บาร์บีคิวซี่โครงแพะ, มีทบอลเนื้อแพะ, พิซซ่าเนื้อแพะ, กาแฟนมแพะ, คุกกี้ชูครีมนมแพะ, ลาบแพะทอด ฯลฯ โดยความพิเศษของที่ฟาร์มเรา คือ เราสามารถทำเนื้อแพะออกมาให้มีกลิ่นที่บางลงได้ ผู้บริโภคหลายคนได้ทดลองชิมก็ติดใจ เพราะกลิ่นไม่แรงเหมือนที่เขาเคยลองมา นอกจากนี้ยังมีผลิตภัณฑ์อื่น เช่น สบู่นมแพะ ด้วย

     “เรามองว่าโอกาสตลาดแพะในไทย หรือการส่งออก เป็นธุรกิจที่กำลังอยู่ในช่วง Sunlight หรือขาขึ้น เหมือนช่วงแรกในตลาดเนื้อวัวที่คนอาจจะไม่ได้นิยมรับประทานมากนัก ต้องใช้เวลาอยู่หลายปีจึงเริ่มเป็นที่นิยมมากขึ้นหมือนทุกวันนี้ เรามองว่าตลาดแพะ ก็น่าจะเป็นแบบนั้นเช่นกัน เป็นตลาดที่มีโอกาสอีกมาก หากใครสนใจ” เจ้าของสต็อกโฮล์ม ฟาร์ม กล่าวทิ้งท้ายเอาไว้

www.smethailandclub.com
ศูนย์รวมข้อมูลธุรกิจเอสเอ็มอี