วัฒนธรรมล้านนาเชิงพาณิชย์

 

 
วัฒนธรรมล้านนา หมายถึง วิถีหรือการดำเนินชีวิตซึ่งสืบต่อกันมาของชาวล้านนาซึ่งกระจายตัวในพื้นที่ 8 จังหวัดภาคเหนือตอนบน เชียงใหม่, เชียงราย, ลำปาง, ลำพูน, พะเยา, แพร่, น่าน และแม่ฮ่องสอน 
 
แม้ว่าสไตล์สินค้าล้านนา ประเพณี อาหารการกิน การแต่งกาย ศิลปะ ดนตรี โบราณสถาน โบราณวัตถุ และนิทานล้านนา ถูกนำไปประยุกต์ในเชิงพาณิชย์ต่างๆ  มุ่งเน้นสินค้าหัตถกรรมที่มีดีไซน์รูปแบบอย่างหลากหลาย จนกระทั่งหาเอกลักษณ์ประจำท้องถิ่นและเรื่องราวความเป็นมาประกอบได้ยาก 
 
ส่วนหนึ่งกลายเป็นเพียงแค่การโชว์ เช่น ทอผ้า ระบำเกี่ยวข้าว โชว์การทำนา ในบรรยากาศของฉากประกอบในโรงแรมราคาแพง แต่ละทิ้งวัฒนธรรมการเก็บเกี่ยว การเพาะปลูก ที่เกี่ยวข้องเป็นส่วนหนึ่งในวิถีชีวิตอย่างแท้จริง ไม่ว่าจะเป็นแพ็คเก็จ การแสดง การแต่งกาย การท่องเที่ยว เมื่อละทิ้งเรื่องราวไป ในที่สุดอาจหาเอกลักษณ์ Lanna Style ซึ่งเป็นจุดขายไม่พบ
 
เพราะมองในแง่สินค้าวัฒนธรรมล้านนาถูกจัดอยู่ในหมวดที่ขาย “เรื่องราว” ซึ่งหากเปรียบเทียบกับสินค้าซึ่งทำการตลาดได้อย่างประสบความสำเร็จคงต้องกล่าวถึงวัฒนธรรมเกาหลีที่แพร่สู่คนไทยจนเกิดกระแสเกาหลีฟีเวอร์  
 
อาจารย์วิถี พานิชพันธ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านศิลปะล้านนา อดีตรองคณบดีคณะวิจิตรศิลป์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้กล่าวถึงวัฒนธรรมล้านนาเชิงพาณิชย์ว่า ปัจจุบันล้านนาพาณิชย์กำลังมา ของเก่าอาจจะมีอยู่ ไม่สวยพอ ทำใหม่ขึ้นมา พยายามเอาไปทำให้มันเก่าก็ยังขายได้อยู่ โปรแกรมทัวร์ที่เห็นมากกว่า 50 เปอร์เซ็นต์ เป็นของที่ถูกสร้างขึ้นมา ผมว่าถ้าจะให้ดีมันจะต้องมีคำอธิบายหรือว่าการจัดการให้เนียนกว่านี้ ถ้าจัดการนำเสนอให้ดีก็จะเพิ่มมูลค่าได้ ทำให้มีความยั่งยืนขึ้นอีก
 
  ทว่าท้องถิ่นล้านนาเริ่มประสบปัญหาทางด้านวัฒนธรรม ซึ่งมีทั้งถูกทำลายไปโดยธรรมชาติ และถูกละเลยขาดการเอาใจใส่ วัฒนธรรม ประเพณีเก่าแก่หาดูได้ยากขึ้น ส่วนหนึ่งถูกเปลี่ยนแปลงไปตามตลาดยุคใหม่ ซึ่งมุ่งขายโดยมองข้ามคุณค่าเชิงวัฒนธรรม ทั้งที่จุดขายสำคัญที่สร้างมูลค่าได้มากที่สุด 
   
ภาพล้านนาในปัจจุบันจึงเป็น “ล้านนาตามใช้ผู้สร้าง ตามใจผู้ดู” กลายเป็นสินค้าที่ไม่มีเรื่องราว  กระนั้นวัฒนธรรมล้านนาเชิงพาณิชย์ยังคงมีที่ทางในการตลาดอยู่ หากแต่ต้องการแข่งขัน จำต้องกลับไปทำความเข้าใจความหมายของวัฒนธรรม การผสมผสานโดยไม่ทิ้งเอกลักษณ์  เพื่อนำคุณค่าศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นเป็นฐานในการสร้างรายได้ทั้งในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวและหัตถกรรมอย่างยั่งยืน
 
จุดเด่นของวัฒนธรรมล้านนาเชิงพาณิชย์อยู่ที่ สถาปัตยกรรม สถานที่ท่องเที่ยว รวมถึงการตกแต่งภายในและบรรยากาศ ให้สอดคล้องกับวัฒนธรรมล้านนา จึงควรระวังเรื่องของการนำเสนอ การบอกเรื่องราว การจัดองค์ประกอบผลิตภัณฑ์ การนำองค์ประกอบย่อยต่างๆ มารวมกันอย่างเหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมาย มุ่งไปที่ตลาดเฉพาะ (Niche Market) โดยการนำวัฒนธรรมล้านนามาสร้างเอกลักษณ์และเรื่องราว เพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับสินค้า
 
  เชื่อว่าหากสามารถจัดการสินค้าเชิงวัฒนธรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ การเพิ่มรายได้จากการท่องเที่ยว, เพิ่มยอดจำหน่ายสินค้า OTOP สร้างฐานเศรษฐกิจใหม่บนพื้นฐานของวัฒนธรรม สร้างงานหัตถกรรมที่มีเอกลักษณ์และความเป็นเลิศในระดับนานาชาติสำหรับตลาดเฉพาะ นำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาสร้างความโดดเด่น และเชื่อมโยงสู่ตลาดสากล ก็ไม่ใช่เรื่องไกลเกินไป
 
ที่มา : K SME Inspired 
 

RECCOMMEND: MARKETING

ฟังก์ชันแยกบิลจ่ายได้ เทรนด์ใหม่ที่ร้านอาหารต้องรู้ ลูกค้ายุคใหม่อยากจ่ายเท่าที่กินโดยไม่รู้สึกผิด

ไม่ใช่เรื่องต้องรู้สึกผิดอีกต่อไป หากไปกินอาหารกับเพื่อน แล้วอยากแยกรับผิดชอบจ่ายเฉพาะในส่วนที่ตัวเองสั่ง เทรนด์พฤติกรรมใหม่ของผู้บริโภคชาวอเมริกาที่หันมาใช้แอปพลิเคชันแยกจ่ายบิลกันมากขึ้น

ต่อยอดธุรกิจยังไงให้อยู่นานและขายดี กรณีศึกษา ALDI ซูเปอร์มาร์เก็ต ที่ถือกำเนิดมาตั้งแต่หลังสงครามโลกครั้งที่ 2

ALDI คือ ซูเปอร์มาร์เก็ตสัญญาติเยอรมัน มีต้นกำเนิดมาจาก 2 พี่น้องตระกูล Albrecht คือ “คาร์ล และ ธีโอ อัลเบรชต์” ที่รับช่วงต่อกิจการมาจากแม่ของเขาที่เปิดร้านขายของชำตั้งแต่ยุคก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2