TEXT: วิมาลี วิวัฒนกุลพาณิชย์
ปรากฏการณ์เนื้อหมูแพงที่กำลังเป็นปัญหาเนื่องจากมีการฆ่าสุกรตัวเมีย และสุกรในฟาร์มเพื่อป้องกันการระบาดของโรคอหิวาต์แอฟริกาในสุกร (African Swine Fever) หรือ เอเอสเอฟ ปัญหาคล้ายกันนี้ ประเทศเพื่อนบ้านอย่างเวียดนามก็เคยเผชิญเมื่อปีที่แล้ว แต่เวียดนามหาทางออกด้วยการนำเข้าเนื้อหมูจากประเทศไทย
ส่วนที่สหรัฐฯ เมื่อเดือนเมษายนปีที่แล้วได้เกิดขาดแคลนอาหารประเภทเนื้อสัตว์ทุกชนิดไม่ว่าจะเป็นเนื้อวัว หมู หรือสัตว์ปีกเหตุจากโรงงานแปรรูปอาหารปิดตัวชั่วคราวหลังเกิดการระบาดของไวรัสโควิด-19 ในหมู่พนักงาน เดชะบุญที่ไม่ส่งผลกระทบมากนักเนื่องจากความต้องการในตลาดลดน้อยลงเพราะร้านอาหารและธุรกิจเกี่ยวเนื่องกับอาหารปิดบริการช่วงล็อคดาวน์ แต่เมื่อสถานการณ์คลี่คลาย ทุกอย่างก็กลับคืนสู่ภาวะปกติ
กลับมาที่ไทย ภาวะเนื้อหมูแพงได้ส่งผลกระทบอย่างหนักต่อบรรดาร้านอาหารเนื่องจากทำให้ต้นทุนสูงขึ้น ร้านอาหารใช้หมูเป็นวัตถุดิบต่างขึ้นราคากันเป็นแถว บางร้านที่แบกรับต้นทุนไม่ไหวจริง ๆ เช่น ร้านข้าวเหนียวหมูปิ้ง ร้านก๋วยเตี๋ยวหมู ร้านข้าวหมูแดงหมูกรอบ ก็จำยอมต้องเลิกขาย หรือปรับตัวเปลี่ยนไปใช้วัตถุดิบอื่นเช่น เนื้อไก่แทน อย่าง ผัดกะเพราซึ่งเป็นเมนูสามัญประจำชาติ หลายร้านตัดหมูออกเหลือแค่กะเพราไก่ก็มี หรือร้านอาหารที่เคยชูจุดขายเน้นเมนูหมูย่างก็เปลี่ยนมาขายไก่ย่างแทน เป็นต้น
วันนี้เลยจะมาชวนคุยเรื่องเทรนด์ที่อาจทำให้ผู้ประกอบการสร้างโอกาสในวิกฤติก็เป็นได้ เทรนด์ที่ว่ามาจากต่างประเทศแต่ก็เริ่มเห็นบ้างในไทยระยะหนึ่งแล้ว เป็นกระแสเกี่ยวเนื่องกับการบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพที่เรียกว่า plant-based food ยิ่งเกิดการระบาดของโควิด-19 ที่กระจายทั่วโลก ผู้คนก็เปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคหันมาทานอาหารจากพืชมากขึ้น ยิ่งทำให้ตลาดอาหารประเภทนี้ขยายตัวกว่าเดิม
เมื่อบวกกับอีกเทรนด์คือ Climatarian หรือกลุ่มผู้บริโภคที่งดบริโภคเนื้อสัตว์ใหญ่ที่มาจากการเลี้ยงในระบบปศุสัตว์ มองว่าภาคปศุสัตว์ถือเป็นภาคเกษตรกรรมที่การปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกสูงกว่าภาคการผลิตอื่น ๆ ยิ่งเป็นการส่งเสริมตลาดไปอีก ชาว Climatarian เห็นว่าก๊าซมีเทนที่ปล่อยออกมาภาคปศุสัตว์นั้นส่งผลต่อภาวะโลกร้อน พวกเขาจึงหลีกเลี่ยงการบริโภคสัตว์ใหญ่ และทดแทนด้วยอาหารประเภทอื่นแทน โดยเลือกผลิตภัณฑ์ที่สร้างผลกระทบต่อโลกน้อยที่สุดในกระบวนการผลิต และหนึ่งในอาหารที่พวกเขาเลือกบริโภคคืออาหารจากพืชนั่นเอง